Gezondheid berust op drie pijlers: het lichaam, de psyche en spirituele verbinding.
Gabor Maté: Wanneer je lichaam nee zegt.
In mijn therapie kamer had ik een whiteboard met wat teksten erop en wat plaatjes.
Op een gegeven moment realiseerde ik mij dat ik de plaatjes wel gebruikte maar de teksten nauwelijks. Ik heb toen besloten er alleen plaatjes op te zetten.
Mensen komen in therapie omdat ze vastlopen, ze begrijpen niet waarom er niet naar hen geluisterd wordt, ze niet serieus genomen worden, of genegeerd worden, etc. Hun stemming is depressief of angstig of ze voelen helemaal niets.
Patronen die op jonge leeftijd zijn ontstaan, zijn daarvan vaak de oorzaak.
Een ieder vindt zijn eigen manier om met ervaringen op jonge leeftijd om te gaan.
Daarom hing ik plaatjes op waarin dit duidelijk werd gedemonstreerd en vroeg aan cliënten wat het meeste met hun situatie overeenkwam. Daar kinderen afhankelijk zijn en niet weg kunnen heb ik vooral plaatjes met kinderen opgehangen. Tot mijn verbazing waren er cliënten die zich identificeerden met een boze vader. Ook al wist ik dat ze als kind hun moeder verdedigden en dus moesten vechten voor hun bestaan, was ik toch even verbaasd.
Behalve dat ik zelf verrast werd, was het grote voordeel van de plaatjes, dat ik heel snel kon uitleggen wat trauma was.
Je kijkt niet, je stopt je oren dicht, je bent gespannen, je leven staat stil, je wacht en wacht en wacht tot ruzies over zijn, of vecht voor je leven, iets anders gaan doen of spelen komt niet in je op.
Ik kon heel duidelijk laten zien dat lichaam en geest bij elkaar horen met een plaatje wat er dan lichamelijk gebeurt, wat onmiddellijk herkend werd.
Na een paar weken dacht ik, ik moet ook laten zien wat leven is. Het leven is kleurrijk, dus ik koos voor gekleurde plaatjes met veilig gehechte mensen die samen iets ondernemen en plezier met elkaar hebben en elkaar steunen. Daar is het veilig en vroeg of ze dat herkenden in hun leven.
Het zal duidelijk zijn dat de meeste cliënten daar niet veel affiniteit mee hadden.
Cliënten die al veel therapie bij anderen hadden gehad bij andere therapeuten, zeiden in een volgende sessie dat ze meer voelden of dat ze zich niet meer zo schuldig voelden.
Met weinig woorden werd duidelijk wat er aan de hand was en waarom ze vastliepen in hun relaties, hun werk of hun familie. Dit werd de basis om weer verder mee te werken.
Mensen waarvan cliënten afhankelijk waren geweest, waren meestal zelf ook in gelijksoortige situaties geweest en hadden zich ook daarin zo goed mogelijk gehandhaafd. Vaak worden patronen generaties lang doorgegeven of zijn ze cultureel bepaald.
Ik herinner me dat ik met mijn schoonmoeder naar een reünie van een kamp ging waar zij in de oorlog had gezeten. Iemand vroeg aan haar wat ze speelden als kind in de oorlog, dat had haar therapeut haar gevraagd. Mijn schoonmoeder zei: ”Jullie speelden niet”. De vraagster keek heel verbaasd. De plaatjes maken dit heel duidelijk.
Bovendien als cliënten nauwelijks jeugdherinneringen hebben, kan ik aan de plaatjes duidelijk maken waarom niet. Tot nu toe zei ik dat je je alleen dingen herinnert als je zelf iets gedaan hebt. Als je steeds met anderen bezig bent geweest, dan herinner je je dat niet. Een opmerking die uitgelegd kan worden dat de client iets niet goed doet. Bij de intake vraag ik niet door, als clienten geen herinnering hebben, maar onthoud het wel. Een andere mogelijkheid is namelijk, dat het moeilijk is om iets te vertellen, je hebt ondervonden dat mensen dan zwijgen of weglopen, dus je hebt geleerd te zwijgen. Of je bent onder druk gezet om te zwijgen.
Ik denk dat de plaatjes veel overtuigender zijn, omdat, - en dat is volgens mij het aller belangrijkste -, de context geheel duidelijk is, duidelijk is waarom je passief was en nog vaak bent. Het is duidelijk dat je geen nee kon zeggen. Je hoeft je niet schuldig te voelen dat je je niets kunt herinneren of in de therapie sessie niet reageert, of niet weet wat je zeggen moet of wat je moet doen.
Het is meer een eerste persoons perspectief en niet een derde persoons perspectief, een beschrijving van buiten af, wat vaak als een oordeel beleefd wordt. In bijna alle godsdiensten gaat het om de eerste persoonsperspectief.
Met dit verhaal deel ik wat mij geïnspireerd heeft. Ik weet zeker dat veel collega’s soortgelijke ervaringen hebben met plaatjes of andere creatievere vormen. Ik zou graag via een intervisiebijeenkomst ervaringen uitwisselen. Er valt in ons gebied zoveel van elkaar te leren.
Ik nodig je uit om contact met mij op te nemen.
Zo kunnen we elkaar inspireren en verder helpen.
Carolien Entrop www.trauma-theratie-amsterdam.nl - email: carolien.entrop@kpnmail.nl